Eb en vloed

Eb en vloed, laag- en hoogwaterstand, het is een bijzonder natuurverschijnsel. Als je in de zomer weleens in Zeeland naar het strand gaat dan heb je vast al eens gelachen om mensen die zich er niet bewust van waren. Bij eb hebben ze hun handdoeken, parasols en strandspullen uitgestald, maar bij vloed kunnen ze opeens inpakken en landinwaarts trekken. Want de waterstand stijgt en het water trekt landinwaarts. Vraag jij je af hoe eb- en vloed ontstaan en wil je meer weten over dit onderwerp? Dan is dit het artikel voor jou!

Wat is ‘eb en vloed’?

Eb en vloed is een beweging van het water in zee. Deze waterbeweging wordt ook wel getijde, tij of getij genoemd. Eigenlijk zijn het twee bewegingen.

Wanneer het vloed is dan stijgt de waterstand tot het de maximale waterhoogte bereikt, ook wel hoogwater of hoogtij genoemd. Het water trekt dan dus landinwaarts tot dit punt wordt bereikt. Als het eb is dan zakt de waterstand tot de minimale hoogte, dit wordt logischerwijs laagwater of laagtij genoemd.

Dat het verschijnsel van eb en vloed optreedt op aarde heeft van alles te maken met de aantrekkingskracht die de maan op de aarde heeft. De verklaring van eb en vloed werd in 1687 voor het eerst gegeven door de bekende wetenschapper Isaac Newton. Zijn theorie zou later nog diverse malen verbeterd en uitgebreid worden.

Hoe ontstaan eb en vloed?

Eb en vloed ontstaan door de aantrekkingskracht die de maan op de aarde heeft. De aardkorst zelf wordt niet beïnvloed door de aantrekkingskracht van de maan. De aardkost buigt niet. Maar zeeën en oceanen doen dit wel.

Je kunt het water van de zeeën en oceanen zien als een zachte laag om de aarde. Deze zachte laag wordt wel een beetje aangetrokken door de maan. Daar waar de maan boven de aarde staat wordt het water een beetje naar de maan toegetrokken. Daar is het vloed. Op het tegenovergestelde punt van de aarde is de aantrekkingskracht van de maan het kleinst. Daar zakt het water juist weg van de maan. Maar ten opzicht van de aarde betekent dit ook dat het water omhoog komt. Zo zijn er op de aarde twee ‘vloedbergen’. Eentje richting de maan en één van de maan af.

Twee keer eb en vloed door het draaien van de aarde

De aarde draait om zijn as en doet hier één etmaal over, dus 24 uur. Omdat de vloedbergen op de maan gericht blijven bereikt iedere plek op aarde beide vloedbergen eenmaal per etmaal. Het is daardoor dus iedere dag twee keer vloed op een bepaalde plek op aarde. Wanneer een plek een vloedberg bereikt is het dus vloed.

Als het water niet door de maan wordt aangetrokken is de waterstand laag en is het eb. Ook dit is dus twee keer in een etmaal het geval.

Dit zou dus betekenen dat het precies om de 12 uur vloed is. Maar dat is niet helemaal juist. Doordat de maan om de aarde heen draait zit daar een afwijking in. Deze is minder dan een uur, maar hij zorgt wel voor verschuivende eb en vloed tijden. Niet onbelangrijk voor de meeste mensen die met het strand, de zee of de oceaan te maken hebben.

De zon, springvloed en doodtij

Het is niet alleen de maan die aantrekkingskracht op de aarde uitoefent. Ook de zon heeft aantrekkingskracht op de aarde. De zon staat veel verder weg van de aarde dan de maan. Hierdoor heeft de zon een stuk minder aantrekkingskracht op de aarde dan de zon.

Springvloed

Als zon, maan en aarde in één lijn staan dan versterken de aantrekkingskracht van zon en maan elkaar. De vloed is dan groter dan anders. Dit verschijnsel wordt springvloed genoemd. Ook in de hoogtes van verschillende springvloeden zit verschil. Dit komt doordat de afstand tussen de aarde en de maan ook niet altijd gelijk zijn.

Doodtij

Het tegenovergestelde van springvloed is doodtij. De zon staat dan loodrecht, dus in een hoek van 90 graden, op de maan.