Het ego – Bestaat je ego eigenlijk wel?
Veel mensen worden op een bepaalde leeftijd bewust van hun ‘ego’. Ze merken dat hun ego vaak een negatieve invloed kan hebben op hun relaties. Maar wat is je ego eigenlijk? Hoe ontstaat je ego? En bestaat je ego eigenlijk wel?
Wat is het ego?
Ego is de naam die we geven aan de bundel van gedachten, dat ons het idee geeft van een ‘ik’, dat onafhankelijk bestaat van alle objecten en andere ‘ik-en’ om ons heen. In het Sanskriet is het woord voor ego ‘ahamkára’ en betekent letterlijk ‘ik -maker’. In onze geest ervaren wij dat er een ik is, die het leven beleeft, die keuzes maakt, relaties aangaat en dingen onderneemt. Het ego zorgt ervoor dat wij ons identificeren met ons lichaam, onze gedachten en gevoelens en het leven dat wij leiden. Het ego geeft ons het gevoel dat wij een andere ik zijn dan andere ik-en.
Hoe ontstaat en ontwikkelt het ego zich?
Als wij geboren worden moet onze geest zich nog ontwikkelen. Het leven bestaat als pasgeborene alleen nog maar uit puur ervaren, zonder dat er een gevoel van ‘ik’ is. Een pasgeboren baby ervaart nog geen onderscheid tussen zichzelf en de moeder. Pas net iets later, als het kind langzaamaan steeds meer wordt gescheiden van zijn moeder ontwikkelt zich meer en meer het idee van het bestaan van een ‘ik’. Het kind merkt dat de moeder komt en troost als het huilt en er ontstaan reacties van de omgeving op bepaald gedrag. Dat idee van een gescheiden ik wordt versterkt als het kind bewust wordt van zijn naam. In de jaren daarna wordt dit idee nog meer versterkt doordat het kind steeds meer culturele conditionering ondergaat. Dat wil zeggen: dat het aan bepaalde normen moet voldoen als het geaccepteerd wil worden door de groep – de cultuur waar het in opgroeit. Hoe ouder het kind wordt hoe meer de verschillende ervaring het ego ‘versterken’ en hoe meer het gevoel ontstaat dat ‘ik’ ten alle tijden verdedigd moet worden. Dat dit gevoel bij mensen bestaat zien we terug in allerlei aspecten van onze samenleving.
Bestaat het ego eigenlijk wel?
Het ego, het ik-idee, is een noodzakelijke ontwikkeling voor een kind om te kunnen functioneren als mens. Het ego is echter iets dat tijdens het proces van het volwassen worden losgelaten dient te worden om het ultieme geluk te kunnen vinden. Juist het sterke gevoel van een ik, die een entiteit is die losstaat van de rest van de wereld, zorgt voor een sterk gevoel van onbehagen, al zijn de meeste mensen zich hier niet van bewust. De meeste mensen zoeken naar liefde en verbondenheid. Onbewust is dit het gevolg van het gevoel van vervreemding door het idee van afgescheidenheid. Het gevoel van een afgescheiden ik verdwijnt tijdelijk als wij volledig opgaan in ervaringen die het ik-zijn tijdelijk doen vergeten. En wij streven er vaak naar om deze ik-loze ervaringen zoveel mogelijk te hebben.
In werkelijkheid is het ego geen bestaande entiteit in onze geest, maar is het een activiteit van ons bewustzijn, zoals onze geest dat ook is. Het ego is een bundel van gedachten, die zich ontwikkelt van jongs af aan en die continu aan verandering onderhevig is. Sommige van die ik-gedachten verdwijnen en weer nieuwe komen erbij, afhankelijk van de ervaringen van de ‘persoon’ en de waarde die hij of zij aan die ervaringen hecht. Omdat deze gedachten-bundel, die het ik-idee vormt, continu verandert door onze veranderende perceptie van de wereld is het bestaan van het ego maar relatief. Zodra je al je ideeën van je ‘ik’ niet meer gelooft en overboord gooit, bestaat je ego ook niet meer.
Recente reacties