Wie was Diogenes de Cynicus?

In dit artikel kun je leren wie Diogenes de Cynicus was en wat de filosofie van het Cynisme inhoudt.

Wie was Diogenes de Cynicus?

Diogenes is een van de grondleggers en de meest bekende aanhanger van de filosofie van het Cynisme.

Het Cynisme was een filosofische beweging dat ontstond in de Griekse oudheid circa 500 voor Christus. Het woord Cynisme komt van het Griekse woord voor hond, namelijk kyon. Van Diogenes en andere aanhangers van het Cynisme werd weleens gezegd dat zij ‘leefden als honden’. Diogenes leefde zelf op straat en sliep in een regenton en had niets meer dan een vod en een stok.

De beweging van het Cynisme heeft veel filosofische bewegingen beïnvloed, waaronder het bekende Stoïcisme.

De moderne betekenis van het woord ‘cynisme’ is heel anders dan de oude filosofische betekenis. Tegenwoordig bedoelt men met cynisme een soort bitter wantrouwen tegenover bedoelingen van mensen of omstandigheden.

Het oud-Griekse Cynisme heeft niet deze negatieve betekenis en hoewel een veel voorkomende opvatting binnen het oude Cynisme was dat veel mensen onwetend en slaafs zijn, was een Cynicus niet negatief over de mens en over het leven zelf. Hij of zij was ervan overtuigd dat ieder mens de mogelijkheid had zichzelf te transformeren, om zodanig een zelfstandig, vrij en gelukkig mens te worden. Toen een man eens tegen Diogenes zei dat het leven slecht was, zei Diogenes: ‘Niet het leven zelf is slecht, maar het leiden van een slecht leven is slecht.’

Het leven volgens Diogenes

Diogenes geloofde namelijk dat vrijwel ieder mens een slecht leven leidde. De mens was een slaaf van zijn eigen onwetendheid en conformeerde zich blind aan de kudde van de mensheid. Als de mens het geluk wil vinden, is het dus zaak om dit geconformeerde leven te ontsnappen. Zo’n mens moet alle sociale beperkingen van zich af schudden en leven volgens zijn eigen innerlijke regels en idealen.

Een afbeelding van de bekende ontmoeting tussen Diogenes en Alexander de Grote. Alexander de Grote was een groot bewonderaar van Diogenes en zijn filosofie en besloot hem op te zoeken om te ontmoeten. Toen Alexander zichzelf voorstelde en vertelde over zijn bewondering voor hem vroeg hij aan Diogenes: ‘Kan ik iets voor u doen?’ Waarop Diogenes antwoordde: ‘Ga uit mijn zon’.

Anders dan bij de meeste grote filosofen heeft Diogenes niet een uitgebreid ethisch systeem bedacht en opgeschreven. Hij drukte zijn ideeën voornamelijk uit door zijn handelingen en gesprekken met andere mensen. Voor Diogenes was filosofie een levensstijl. Het enige belang van een mens in zijn leven is om zijn aandacht te brengen naar het hier en nu – de enige ‘plek’ waar het geluk te ervaren is.

Volgens Diogenes was de samenleving verdorven. Hij vond echter niet dat mensen van nature ‘slecht’ waren. Mensen waren volgens hem van nature goed en deugdzaam, maar zijn verdorven door de aangeleerde sociale normen, waarden, gebruiken en gedragingen. Dit zijn sociale beperkingen die een mens conformeren aan de massa en hem of haar ervan weerhouden een sterk en onafhankelijk individu te worden.

Daarbij is het voor ieder individu van belang om schaamte en angst niet geaccepteerd te worden door de groep te lozen, om in ware vrijheid te kunnen leven.

Diogenes maakte het dan ook zijn levensdoel om deze aangeleerde beperkingen te weerleggen of te vernietigen en aan te tonen hoe belachelijk ze waren, met als doel de hiervoor ontvankelijke mens te bevrijden. De mens dient zijn ware aard te ontdekken in plaats van in te gaan tegen zijn ware aard, dat vooral gebeurt bij het blind volgen van aangeleerde normen en waarden. Tegen je jezelf ingaan zorgt voor een hoop frustratie en ongeluk. Leven volgens je ware aard was volgens Diogenes het leven van een gelukkig leven. Diogenes wilde dus dat een individu zichzelf bevrijd van de ketens van sociale beperkingen, om zo een vrij en gelukkig leven te kunnen leiden – een leven volgens je eigen ideeën en waarden.

Beoordeel dit artikel, wij zijn benieuwd naar jouw mening!
[Aantal beoordelingen: 3 Gemiddeld: 5]

Dit vind je misschien ook leuk...

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *