Worden er in de 21ste eeuw meer aanslagen in Europa gepleegd dan in de 20ste eeuw?

(foto door Maya-Anaïs Yataghène)

Terrorisme is een actueel onderwerp in het dagelijkse nieuws. Door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten van de afgelopen jaren, de huidige oorlog in Syrië en  de aanslagen in Frankrijk en Brussel staat het actuele terreurdreigingsniveau in Nederland op ‘substantieel’, waarmee gezegd wordt dat de kans op terroristische aanslagen in Nederland reëel is.  Doordat de media vrijwel continu berichten publiceert over het onderwerp terrorisme lijkt het voor de Nederlandse burgers alsof zij in een tijd leven waarin het aantal terroristische aanslagen toeneemt. Maar klopt dit ook? Worden er in de 21ste eeuw meer aanslagen in Europa gepleegd dan in de 20ste eeuw? Om deze vraag te beantwoorden kijken we naar het aantal terroristische aanslagen die gepleegd zijn vanaf 1970. Maar eerst kijken we naar het begrip terrorisme.

Worden er in de 21ste eeuw meer aanslagen in Europa gepleegd dan in de 20ste eeuw?

Terrorisme

Wikipedia geeft een lijst met terroristische aanslagen vanaf de 19e eeuw tot en met nu. De afgelopen eeuwen zijn er een hoop terroristische aanslagen gepleegd. Maar wat wordt er bedoeld met terrorisme? Om deze lijst van Wikipedia beter te kunnen begrijpen moeten we ook kijken naar hun definitie van het woord ’terrorisme’.

Volgens Wikipedia is terrorisme  ‘het zonder wettige grond plegen van ernstig geweld, of ernstige dreiging daarmee, met een politiek doel. In de meeste opvattingen over wat terrorisme is, moet het om illegaal geweld gaan, doorgaans gekoppeld aan burgers als slachtoffers.’

Alle handelingen die voldoen aan het gedefinieerde begrip hierboven zouden dan in de lijst van Wikipedia moeten staan. De bronnen waar de lijst op steunt zijn veelal Nederlandse kranten of nieuwssites, en enkele buitenlandse nieuwsbronnen. Wij gaan er van uit dat in deze lijst niet elke terroristische aanslag vermeld staat, maar wel vrijwel alle aanslagen die bij ons in de media zijn gekomen.

We kijken eerst naar de aanslagen van de afgelopen twee decennia (dus vanaf het jaar 2000), vervolgens kijken we naar de aanslagen van de laatste drie decennia van de twintigste eeuw.

2000-2009

Tussen 2000 en 2009 werden 141 terroristische aanslagen gepleegd wereldwijd.

Het grootste deel van deze 141 aanslagen gebeurde in Irak, Afghanistan, Pakistan, India en Israël/Palestina.

9 van de 141 aanslagen werden in Europa gepleegd, waarvan 6 aanslagen werden gepleegd in Rusland, als gevolg van het Russische conflict met Tsjetsjenië.

6 daarvan gepleegd in Rusland in verband met het conflict dat Rusland heeft met Tsjetsjenië.

Wikipedia heeft vooral kranten en nieuwssites gebruikt als bronnen.

 2010-2016

In tussen 2010 en 2016 zijn wereldwijd 120 aanslagen gepleegd. In 2015 en 2016 werden veruit de meeste aanslagen gepleegd.

Veel van deze aanslagen zijn gepleegd in Irak, Syrië, Israël/Palestina, Afghanistan, Pakistan, India, Turkije. Ook in Afrika zijn in verband met een aantal conflicten in diverse landen aanslagen gepleegd.

Van de 120 aanslagen wereldwijd werden er tussen  2010 en 2016 13 van in Europa gepleegd.

 

Nu gaan we kijken naar het aantal aanslagen in de laatste drie decennia van de vorige eeuw.

1970 -1979

Wereldwijd werden er tussen 1970 en 1979 25 terroristische aanslagen gepleegd. 10 van de 25 terroristische aanslagen werden in Europa gepleegd.

Opvallend is dat de twee treinkapingen in Nederland van 1975 en 1977 niet worden genoemd, terwijl er wel andere buitenlandse gijzelingen op de lijst worden genoemd. Bij de Nederlandse treinkapingen zijn ook burgers om het leven gekomen.

Je zou dus eigenlijk kunnen zeggen dat er tussen 1970 en 1979 in Europa 12 terroristische aanslagen zijn gepleegd.

1980 – 1989

Tussen 1980 en 1989 werden wereldwijd 27 terroristische aanslagen gepleegd.

In Europa werden er 21 aanslagen gepleegd.

De meeste aanslagen werden gepleegd in Frankrijk door de Fouad Ali Saleh groep. Maar er waren ook aanslagen in Rome, Ierland, Schotland, Rotterdam, Antwerpen, München en Israël/Palestina.

Opvallend is dat de aanslag op 21 december 1988 wordt genoemd, waarbij een Boeing 747 met 259 inzittend explodeerde boven het Schotse plaatsje Lockerbie. Twee Libische geheim agenten worden verdacht, maar de aanslag is nooit bewezen en de verdachten nooit veroordeelt.

Opvallend hieraan is dat Iran Air vlucht 655 die enkele maanden eerder op 3 juli 1988 uit de lucht werd geschoten door een Amerikaanse kruiser niet wordt genoemd in de lijst. De Iraanse regering beschuldigt de VS ervan dat de Amerikaanse marine wel degelijk wist dat het om een passagiersvliegtuig ging.

1990 – 1999

Tussen 1990 en 1999 werden wereldwijd 27 terroristische aanslagen gepleegd. De meeste van deze aanslagen hadden te maken met het Israël/Palestina – conflict.

In Europa werden er 2 aanslagen gepleegd, waarvan één in Rusland en één in Frankrijk.

In de laatste de eerste en tweede decennium zijn respectievelijk 9 en 13 terroristische aanslagen in Europa gepleegd. Dit is een stuk meer dan de twee terroristische aanslagen in Europa in de jaren ’90. Er zijn echter in de eerste twee decennia van deze eeuw tot dusver een stuk minder aanslagen gepleegd dan in de jaren ’70 en ’80 van de twintigste eeuw, waarin respectievelijk 12 en 21 aanslagen in Europa werden gepleegd.  De aanslagen in deze periode werden vooral gepleegd door aanhangers van de Ierse IRA, Spaanse ETA, en Duitse Rotee Armee Fraktion. Waar in 2015 152 mensen omkwamen door aanslagen in Europa, waren dat er in 1988 maar liefst 440.

Het aantal aanslagen wereldwijd is wel gigantisch gestegen, maar het grootste deel van deze aanslagen gebeurde in conflictgebieden zoals Irak en Afghanistan na de Amerikaanse invasies in deze landen. Daarnaast zijn ook alle laatste vijf decennia gevuld met aanslagen in Israël/Palestina.